Góra Świętej Doroty (rzadziej Wzgórze Doroty, pot. Dorotka) – wzniesienie o wysokości 381,3 m n.p.m. na Wyżynie Katowickiej, położone w woj. śląskim, na terenie miasta Będzin, dzielnicy Grodziec.
W mowie potocznej znane są też inne nazwy i określenia nadawane temu wzgórzu: "Złota Góra", "Zagłębiowska Jasna Góra", Zagłębiowski Olimp", góra "Tabor" oraz Wzgórze Przemienienia Pańskiego (do XVII w.).
Wzgórze Doroty stanowi jeden z obszarów chronionego krajobrazu. Walorami przyrodniczymi są dobrze wykształcone zarośla śródpolne, tzw. czyżnie, oraz pozostałości muraw kserotermicznych. W drzewostanie dominują brzozy brodawkowate, robinie akacjowe, buki, dęby, jesiony, klony.
Prowadzi tu turystyczny Szlak Husarii Polskiej (czerwony) (pomija jednak źródełko z kapliczką usytuowane na tereanch rolnych. W latach przed II wojną światową licznie wędrowali tu harcerze zagłębiowscy, a w ruinach kościoła składali przyrzeczenie harcerskie.
Historia tego miejsca sięga czasów kultury łużyckiej (XIV-III w. p.n.e.), kiedy to na wzgórzu znajdowała się osada mieszkalna i pogańskie miejsce kultu. Ze wzgórzem wiąże się w zasadzie prehistoria Grodźca.
Wzniesienie jest częściowo zabudowane, zwłaszcza od strony południowo-zachodniej (od strony dawnej cementowni). Na szczycie wzgórza usytuowany jest zabytkowy kościółek z 1635 r. pw. św. Doroty.
Kościół filialny pw. św. Doroty - w Będzinie - Grodźcu na Górze św. Doroty (382 m n.p.m.).
Budynek
Wykonany jest w konstrukcji murowanej, kamiennej, ceglano-kamiennej lub ceglanej na zaprawie wapiennej. Mury mają grubość od 1 do 1,25 m. Fundamenty wykonane są z kamienia łamanego. Jego powierzchnia to 180 m², wysokość wieży - 20 m. Kościół posiada ogrodzenie z kamienia łamanego.
Historia
Kościół wybudowany w 1635 roku na wzgórzu Przemienienia Pańskiego przez ks. Wojciecha Lipnickiego z funduszu swej krewnej Doroty Kąckiej, ksieni klasztoru sióstr Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu. W tym czasie kościół parafialny uległ zniszczeniu przez pożar. 10 października 1638 został konsekrowany przez sufragana krakowskiego Tomasza Oborskiego. W latach 1638-1730 kościół św. Doroty spełniał rolę kościoła parafialnego, następnie kościół miał osobnego kapelana podległego proboszczowi Grodzieckiemu.
Wzgórze stało się głośne w 1865 roku, gdy kroniki parafialne zapisały dziwne zdarzenie: „Oto Marcin Kotuła, robotnik śląski z Kamienia koło Piekar, mając ciężko chorego syna ujrzał we śnie Matkę Boską Piekarską i usłyszał Jej głos - >>Serce moje jest zawsze pełne miłości dla nieszczęśliwych mieszkańców ziemi śląskiej<< i dodała: >>wstań, dziecię twe powróci do zdrowia<<." Z wdzięczności za uzdrowienie Marcin Kotuła kupił w Piekarach obraz Matki Bożej z pierścieniem na palcu i postanowił przynieś go na wzgórze, lecz podczas przekraczania granicy pruskiej został aresztowany i osadzony w więzieniu w Olkuszu. Po wyjściu pozostawiony podczas aresztowania obraz został uroczyście przeniesiony do kościoła św. Doroty – takie bowiem było życzenie Matki Bożej, a miało to miejsce w uroczystość Przemienienia Pańskiego 6 VIII 1865 roku. Obraz skradziono w 1968 roku, lecz w 1971 r. wykonano jego kopię, która znajduje się w kościółku do dziś.
Kościół przez wieki przechodził różne koleje losu; wojny zniszczyły go, okupant pruski zdewastował grobowce, zrabował wyposażenie, wywiózł organy, a wreszcie kościół zamieniony w stajnię zostawił w stanie ruiny. Dopiero w 1946 roku odbudowano świątynię, której poświęcenia dokonał ks. biskup Teodor Kubina 10 sierpnia 1947 roku. W latach 80. XX wieku kościół został ankrowany, a w 1985 r. do kościoła ufundowano obrazy przedstawiające sceny z życia św. Doroty. Obecnie podziemia kościoła są zalane żelbetonem.
źródło:wikipedia
Góra jest ciekawym miejscem widokowym z którego widać panoramę Zagłębia oraz Śląska
| zdjęcie wykonane w 1-ej połowie XX wieku |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz